Câu 1: Trình bày quá trình gắn thuốc với pr huyết thương và ý nghĩa của quá trình này. Cho VD minh họa

Quá trình gắn thuốc vào pr huyết tương

Sau khi hấp thu vào máu, 1 phần thuốc sẽ gắn vào pr của huyết tương (các pr trong tế bào cũng gắn thuốc), phần thuốc tự do không gắn vào pr sẽ qua được thành mạch để chuyển vào các mô, vào nơi tác dụng (receptor), vào mô dự trữ, hoặc bị chuyển hóa rồi thải trừ. Giữa nồng độ thuốc tự do và phức hợp pr-thuốc luôn có sự cân bằng động T+P↔P-T

Vị trí gắn: phần lớn thuốc gắn vào albumin huyết tương (các thuốc là acid yếu) hoặc globulin (các thuốc là base yếu) theo cách gắn thuận nghịch

Tỷ lệ gắn: tùy theo ái lực của từng loại thuốc với pr huyết tương

Sự gắn thuốc vào pr huyết tương phụ thuộc vào 3 yếu tố:

Số lượng vị trí gắn thuốc trên pr huyết tương

Nồng độ phân tử của các pr gắn thuốc

Hằng số gắn thuốc hoặc hằng số ái lực gắn thuốc

Ý nghĩa của việc gắn thuốc và pr huyết tương

Làm dễ hấp thu, chậm thải trừ vì pr máu cao nên tại nơi hấp thu thuốc sẽ được kéo dài nhanh vào mạch

Pr huyết tương là chất đệm, là kho lưu trữ thuốc, sau khi gắn thuốc, sẽ giải phóng từ từ thuốc ra dạng tự do và chỉ có dạng tự do mới qua được các màng sinh học để phát huy tác dụng dược lý

Nồng độ thuốc tự do trong huyết tương và ngoài dịch khe luôn ở trạng thái cân bằng, Khi nồng độ thuốc ở dịch khe giảm, thuốc ở huyết tương sẽ đi ra, pr gắn thuốc sẽ nhả thuốc để giữ cân bằng

Nhiều thuốc có thể cùng gắn vào 1 vị trí của pr huyết tương, gây ra sự tranh chấp, phụ thuộc vào ái lực của thuốc. Thuốc bị đẩy khỏi pr sẽ tăng tác dụng, có thể gây độc. VD trên người đang dùng tolbutamid để điều trị đái tháo đường, nay vì đau khớp, dùng thêm phenylbutazol, phenylbutazol sẽ đẩy tolbutanid ra dạng tự do, gây hạ đường huyết đột ngột

Có khi thuốc đẩy cả chất nội sinh, gây tình trạng nhiễm độc chất nội sinh: silicylat đẩy bilirubin, sulfamid hạ đường huyết đẩy insulin ra khỏi vị trí gắn với pr

Trong điều trị, lúc đầu dùng liều tấn công để bão hòa các vị trí gắn, sau đó cho liều duy trì để ổn định tác dụng

Trong các trường hợp bệnh lý làm tăng- giảm lượng pr huyết tương (suy dinh dưỡng, xơ gan, thận hư, người già,,,) cần hiệu chỉnh liều thuốc