Để việc học online của bạn không quá chán ;") (phần 1)

Như mọi người cũng thấy và cảm nhận, việc học online có phần thụ động hơn một xíu. Cảm giác ngồi một chỗ nhìn chằm chằm màn hình rất mệt mỏi cũng như lượng bài tập đổ dồn khiến ai cũng mệt.

Tuy mình cũng hơi nản và đã có dấu hiệu tuỵ lùi một xíu nhưng mình đã làm công tác tư tưởng như thế này cho mình, để tránh phí phạm thời gian học.

1) Để hoàn thành học kì này, mình hy vọng các bạn có thể hiểu được việc học này có ý nghĩa như thế nào với bạn. Mình nghĩ chuyện học online thành công phần nào ngoài sự tận tâm của giáo viên và kỳ vọng của họ, thì còn phụ thuộc vào động lực của chính bạn. Mình nghĩ mỗi người có một lý do cá nhân hoặc nhiều lý do để hoàn thành việc học online. Nếu như thật sự cảm thấy không thể nào chịu nổi việc học online, hãy lấy một tời giấy ra ghi hết những lý do bạn không thể học online cũng như vì sao việc học online trở nên quá mệt mỏi. Sau đó thì đi ngủ 🙂

2) Theo SDT (self-determination theory) thì một quyết định chịu sự ảnh hưởng trên một trục liên tiếp. Một đầu là do bản thân (agent) còn đầu kia là do các yếu tố ngoại cảnh (external factors). Và mình tin rất nhiều nghiên cứu đã gợi ý rằng việc phải quyết định dựa trên yếu tố ngoại cảnh khiến con người cảm thấy khiên cưỡng cũng như lòng tự trọng của họ và cảm xúc sẽ dễ có khả năng xấu đi hoặc bị tổn thương. Nói đơn giản, bản chất của chúng ta vốn dĩ không thích sự cưỡng ép. Nhìn chung, chúng ta thích tự định đoạt cũng như đưa ra quyết định.

Vậy nên lý thuyết này sẽ gợi lên một câu hỏi quan trọng đó là: chúng ta có quyền quyết định chuyện học online không ? Có và không. Những thứ không thể kiểm soát như nội dung học, chất lượng bài học và thái độ của giảng viên là chuyện khó có thể đổi thay một sớm một chiều. Nhưng thứ chúng ta có thể định đoạt là thái độ học, mục tiêu tiếp thu và cách học sao cho phù hợp. Mình đoán nếu như bạn cảm thấy bế tắc và mệt mỏi vì việc học online, hãy luôn nghĩ rằng bạn vẫn luôn có lựa chọn phát huy thế mạnh của mình để học online hiệu quả. Hôm nay có thể mệt nhưng chưa bao giờ muộn màng khi bạn muốn tìm điểm mạnh để học online hiệu quả. Mình nghĩ có nhiều bậc phụ huynh và bản thân các bạn đôi khi luôn sợ rằng đã quá trễ để thay đổi cách học hoặc chỉnh sửa phương cách học. Thế nhưng, chỉ có không thay đổi và để thụt lùi mới muộn màng. Khi vẫn còn khao khát muốn đổi thay cho những điều tốt đẹp, mình nghĩ chưa bao giờ là muộn.

3) Bây giờ hãy lấy tờ nháp ghi những lý do bạn "trốn học" hay bỏ bê bài tập nào. Các lý do có thể phân loại dựa theo các kiểu sau:

a) positive reinforcement: trốn học => cảm thấy thoải mái vì có thời gian nghỉ ngơi, không phải làm việc gì đúng hạn, flexible deadlines etc., => tiếp tục trốn học online vào lần kế tiếp.

b) negative reinforcement: trốn học online=> cảm giác ngột ngạt và thụ động trong tiết học online (có thể đến từ giáo viên hoặc từ nội dung buổi học etc.,) tiêu tan dần => trốn học online lần kế tiếp

Cả hai lý do a) và b) có thể hiểu theo ba phương diện như thế này: trốn học để đạt một điều gì đó; trốn học để tránh/thoát khỏi một điều gì đó; và trốn học vì cảm thấy bản thân có thể đạt được một cảm giác bên trong nào đó (đa phần là vui sướng và khá kích thích.)

3) Mình nghĩ khi bạn có một chút cảm giác rằng lý do bạn chán ngán việc học online nằm ở mức độ nào, thì việc xác định phương pháp giải quyết có lẽ sẽ hiệu quả hơn một chút. Dĩ nhiên tất cả sự thành công còn phụ thuộc vào bền bỉ của bạn, nhưng ít nhất hiểu bản thân đang gặp vấn đề gì và tìm hiểu lý do vì sao là chuyện tối quan trọng trước khi lập kế hoạch giải quyết.

4) Phương án 1:

Positive reinforcement the good behavior and keep doing that until the bad behavior fades away: tự thưởng cho bản thân bạn một điều gì đó sau khi học online để rồi dần dà việc trốn học tan biến.

Đa phần với những người lười học vì không tìm thấy động lực nhưng vẫn muốn thay đổi thì mình nghĩ đây là cách phù hợp. Chuyện tự thưởng cho việc học online tốt không ràng buộc các bạn phải làm gì quá nhiều ngoài tự thưởng. Khi không có tính ràng buộc, cũng như khi các bạn đắm chìm trong niềm vui của việc tự thưởng SAU khi kết thúc học online— bạn sẽ dần cảm thấy chuyện trốn học mờ nhạt dần.

Đối với cách này, các bạn hãy thử nghĩ đến một phần qua phù hợp (vd: đồ ăn, bộ film, truyện etc.,) để dành tặng cho bản thân sau khi học online xong. Theo mình, đối với những người bắt đầu kiểu phương án này, các bạn nên chia thời gian tự thưởng phù hợp cũng như mức độ tự thưởng tương xứng với công sức học.

Ví dụ: 1h-2h lecture = lướt fb 10'

2/3 bài tập xong = 1 bịch bánh tráng trộn.

Ở đây mình lập kế hoạch dựa trên yếu tố a) khả năng tập trung của mình tương đối ổn nên 2h lecture hoặc hai giờ học một môn nào đó có thể đổi lấy 10' lướt snapchat, fb etc., và b) những thứ mình chọn tự thưởng có thể tái sử dụng nhiều lần trong ngày mà không cần phải đợi hết ngày hoàn thành xong thấm mệt mới nhận quà.

Dĩ nhiên chuyện chọn phần thưởng là chuyện cá nhân. Nhưng mình nghĩ với những người dễ chán và và dễ tập trung thì việc tự thưởng nên phát huy cứ 45-1h/lần tự thưởng. Và chọn phần thưởng bạn thích nhưng vẫn phải tiếp tục hiệu quả (khiến bạn thích thú) trong lần thưởng tiếp theo— nghĩa là 1-2h sau đó 😉

Source ảnh: ảnh planner trên amazon