Khả năng quyết đoán không nên bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tình cảm, kiến nghị, sự phê bình và bề mặt hiện tượng. Khả năng quyết đoán là yếu tố cần thiết khi giải quyết bất kỳ một vấn đề nào đó. Ngoài sự thật vốn có của sự kiện thì nó không chịu ảnh hưởng của bất cứ yếu tố nào. Có người tuy có thể giỏi giang xuất chúng, khả năng ở các phương diện khác rất tốt nhưng bị thất bại bởi nhược điểm nhỏ bé này, thì đây quả là một bi kịch của cuộc sống. Ngày nay, không ít người tuy có năng lực xuất sắc, nhưng lại thiếu tính quyết đoán nên rơi vào số kiếp của kẻ tầm thường. Phải biết rằng, trong bất cứ trường hợp nào, nếu không thể đưa ra quyết định riêng của bản thân thì đó là một bi kịch. Rất nhiều người vì vậy mà gặp phải thất bại, chứ không phải là do họ thiếu năng lực.

Đó chính là những người thiếu quyết đoán, trên thế giới này không có thứ gì có thể giúp họ hình thành thói quen hành động quyết đoán. Do đó, nếu một người muốn chu toàn mọi mặt thì sẽ không nắm bắt được bản chất của sự vật. Giải pháp chính là tính quyết định, không thể thay đổi, một khi muốn làm thì phải nghiêm chỉnh chấp hành, cho dù đôi lúc cũng phạm phải sai lầm, nhưng vẫn tốt hơn là thói quen suy đi nghĩ lại, kéo dài không quyết. Khi chúng ta cố gắng hình thành thói quen nhanh chóng quyết định, cho dù cách làm ban đầu có hơi máy móc, nhưng nó sẽ giúp cho chúng ta có lòng tin với khả năng phán đoán của mình. Do đó, chúng ta sẽ có được tinh thần độc lập mới mẻ.

Sau khi Waddle, một nhân viên lão thành của công ty DuPont, từ chức và thành lập công ty hỏa dược Bacai, cùng tranh thị trường với công ty DuPont. Do công ty DuPont đang tiến hành kế hoạch độc quyền, nên xem Bacai như cái gai trong mắt. Sau khi bị từ chối thu mua, DuPont đã sai người ngấm ngầm gây ra cháy nổ ở xưởng hỏa dược Bacai, cố ý uy hiếp Bacai. Nhưng Bacai không hề chịu thua và quyết tâm phản kích. Waddle công bố với báo chí những bằng chứng phạm tội của DuPont mà ông đang nắm trong tay, việc làm này đã làm dấy lên làn sóng phản ứng mạnh mẽ của dư luận xã hội. Công ty DuPont bị kiện ra tòa và bị tuyên phạt với tội danh vi phạm đạo luật chống độc quyền Sherman, nên chịu đả kích rất lớn. Kết quả này e rằng công ty DuPont không thể nào ngờ tới, đây chính là uy lực của kế ném đá giấu tay.

Kế ném đá giấu tay không những là cách đơn giản trực tiếp, mà còn có uy lực vô song. Do công ty DuPont, được gia tộc DuPont điều khiển, đã từng là công ty chế tạo hỏa dược hàng đầu nước Mỹ và cung ứng đơn vị nổi tiếng trên thế giới. Đầu thế kỷ 20, DuPont hầu như chiếm vị trí độc quyền về hỏa dược trên khắp nước Mỹ. Một công ty có thế lực to lớn như vậy, nên kẻ nào dám cạnh tranh với nó chẳng khác nào lấy trứng chọi đá. Tuy nhiên, vỏ quýt dày có móng tay nhọn, thế giới không có lá chắn nào mà không bị đâm thủng. Một công ty Bacai nhỏ nhoi không chút danh tiếng, tài chính yếu kém, không run sợ trước cường địch, đã sử dụng diệu kế trong cuộc chiến với công ty DuPont, kết quả là đã làm rung chuyển cây cổ thụ DuPont và bảo toàn cho Bacai.

Công ty DuPont đã từng thuê Robert Waddle, ban đầu Waddle làm việc tại chi nhánh ở Cincinnati, giữ chức giám đốc bộ phận nghiệp vụ. Anh là người thông minh lanh lợi, hoạt động mạnh mẽ, kỹ năng bán hàng giỏi, vô cùng xuất sắc, thành tích nghiệp vụ rất tốt, được cấp trên vô cùng khen ngợi. Vài năm sau anh được điều về giữ chức quản lý bộ phận nghiệp vụ của tổng công ty. Thực lực ngày càng mạnh, sức ảnh hưởng ngày càng lớn, dã tâm của Waddle cũng không ngừng tăng lên. Tuy kiếm được rất nhiều tiền, nhưng Waddle vẫn không cảm thấy vui. Anh nghĩ, kiếm nhiều tiền hơn nữa thì cũng của người khác, bản thân có cố gắng nỗ lực, có đạt được thành tích cao hơn nữa thì cũng chỉ làm công nhân cho người khác. Tại sao không dùng trí tuệ của mình để phục vụ cho bản thân? Thế là Waddle quyết định thành lập công ty riêng. Anh nắm rất rõ hoạt động trong nội bộ công ty DuPont và am hiểu kỹ thuật chế tạo hỏa dược, anh lôi kéo được hai kỹ sư hóa học, họ hứa sẽ giúp anh tạo dựng sự nghiệp. Sau khi đã chuẩn bị mọi việc, Waddle đưa đơn từ chức cho tổng giám đốc, sau đó dẫn theo vài nhân viên thân tín đi đến mỏ than ở Peoria thuộc Ilinois, anh biết rất rõ, nơi đây rất cần hỏa dược để khai thác than. Anh liền thành lập công ty ở đây và lấy tên là Bacai, một công ty chuyên sản xuất hỏa dược màu vàng dùng để khai thác mỏ. Do kinh doanh đi đúng hướng, nên công ty Bacai kiếm được rất nhiều tiền, nhanh chóng phát triển, các khu khai thác mỏ lân cận đua nhau đặt hàng.

Sau khi công ty DuPont biết được Waddle thành lập công ty Bacai ở Peoria, ban lãnh đạo DuPont vô cùng tức giận, họ hoàn toàn không ngờ rằng, Waddle lại trở mặt và đối nghịch với công ty. Mọi người nhất trí thương thảo phương pháp để trừ khử kẻ phá hoại này. Ông Pierre DuPont, giám đốc đời thứ 5 của gia tộc DuPont, khá bình tĩnh nói: trong hồ lô của chúng đựng thuốc gì tôi còn không rõ sao? Chẳng qua hắn giả vờ thành lập công ty để uy hiếp và ép buộc chúng ta mua nó, nhân cơ hội này mà hốt tiền của chúng ta. Pierre vốn xem thường công ty của Waddle, nhưng ông ta đã sai lầm. Thật ra, sự nghi ngờ của Pierre cũng rất có lý. Khi Pierre lên nắm quyền công ty, chính là thời điểm đỉnh cao phát triển nền kinh tế độc quyền ở Mỹ, công ty DuPont cũng nắm bắt cơ hội tiến hành đẩy mạnh khai thác thị trường hỏa dược độc quyền ở Mỹ. Trước hết, ông ta giải tán hiệp hội chế tạo hỏa dược, đây là hiệp hội tồn tại độc lập do những người chế tạo hỏa dược thành lập nhằm phòng ngừa bị các xí nghiệp lớn thôn tính. Tác dụng rõ ràng nhất của hiệp hội này là yêu cầu các công ty chế tạo hỏa dược sẽ nắm giữ cổ phần nhất định trong công ty của nhau.

Tổ chức này đương nhiên là chướng ngại vật để công ty DuPont tiến hành độc quyền rộng rãi. Kế hoạch thôn tính và độc quyền của công ty DuPont đạt được thành công rõ rệt. Những đối thủ mạnh như Nam Đức, Đông Phương... đều bị nó thâu tóm. Khi công bố "đạo luật chống độc quyền Sherman", công ty DuPont chiếm trên 37,5% toàn bộ thị trường hỏa dược khổng lồ nước Mỹ, trong đó hỏa dược màu vàng chiếm đến 100%. Sự phát triển nhanh chóng của công ty hỏa dược Bacai trở thành cái gai trong mắt và ngày càng đe dọa đến thế độc quyền của công ty DuPont. Công ty DuPont đành phải sai người đến gặp Waddle , sau khi thăm dò tình hình thì đề xuất mua lại công ty Bacai và mời Waddle ra giá. Nào ngờ Waddle nhất mực từ chối, không muốn thương lượng thêm. Với khả năng nhạy bén của Waddle, công ty Bacai đã chiếm lĩnh khu mỏ ở Peoria vốn do DuPont thống lĩnh, giành được phần lớn thị trường. Sự nghiệp của Waddle ngày càng hưng thịnh. Không lâu sau khi đề nghị thu mua của DuPont bị từ chối, một buổi chiều nọ, công ty hỏa dược Bacai đột nhiên phát nổ, làm chết vài người và khiến cho công ty phải chịu tổn thất nặng nề. Theo điều tra của các chuyên gia, họ khẳng định không có khả năng tự phát nổ, mà cho rằng có người thù ghét hãm hại, nhưng không tìm được chứng cứ hữu hiệu nào. Sau khi Waddle biết được tin, quả quyết chính là sự đe dọa của công ty DuPont. Anh không những không khuất phục mà quyết tâm chiến đấu một trận sống mái với công ty DuPont.

Do Waddle vốn là nhân viên quản lý nội bộ của công ty DuPont, nên những bí mật trong nội bộ đương nhiên cũng biết được, trước khi rời khỏi công ty anh cũng nghĩ tới sau này có ngày công ty DuPont sẽ trả thù, nên anh đã lén mang theo một ít tài liệu bí mật của công ty. Anh vốn định khi bị công ty DuPont dồn đến bước đường cùng thì mới mang nó ra để làm điều kiện trao đổi. Nhưng do vụ nhà máy phát nổ nên buộc anh phải mang những bí mật này ra để đấu cùng DuPont. Sự công kích của Waddle hoàn toàn không phải là không mục đích. Anh nhờ một vị luật sư nổi tiếng tên là Frank Monet giúp đỡ. Waddle chia làm 2 bước để tiến hành. Bước thứ nhất, anh và Frank Monet tiết lộ thông tin công ty DuPont câu kết với quân đội để tham ô và vạch trần sự bê bối trong nội bộ của chúng; sáng chế đã được cấp bằng về hỏa dược không khói của bộ kỹ thuật hải quân đã bị DuPont đánh cắp, đồng thời dùng độc quyền sáng chế này để chế tạo ra loại hỏa dược chỉ có 35 xu/cân và bán cho quân đội với giá cao 70 xu/cân. Nhằm tăng sản lượng của hỏa dược không khói, đội trưởng hải quân Newton và đội trưởng lục quân - tướng quân Lothar đã thúc đẩy nghị viện thông qua dự án xây dựng nhà máy mới ở Maryland để cùng mưu lợi với DuPont.

Bước thứ hai, Waddle vạch trần hành vi hối lộ tổng thống của công ty DuPont với các nghị viên liên bang. Vì sự việc có liên quan đến tổng thống Roosevelt nhận hối lộ nên giới dư luận cả nước rất quan tâm. Tổng thống Roosevelt là người nổi tiếng trong việc đặt ngọn cờ của chủ nghĩa tự do và chính cương quét sạch độc quyền, nên khó tránh khỏi quần chúng đặc biệt chú ý đến ông. Cơ quan điều tra đã kiện DuPont ra tòa. Sau 5 năm xét xử, tòa án tuyên bố: công ty DuPont thua kiện với tội danh là vi phạm đạo luật cấm chống độc quyền Sherman! Tháng 6 năm 1912, theo luật chống độc quyền Sherman, công ty DuPont phải chia thành 3 công ty nhỏ. Kế hoạch độc quyền của công ty DuPont bị thất bại, thực lực cũng suy yếu đi. Waddle rốt cuộc đã giành được thắng lợi.

Người do dự thường lo lắng sự tốt xấu được mất của sự việc, hôm nay đưa ra chọn lựa này, ngày mai có thể đưa ra chọn lựa khác, cứ không dám quyết đoán. Vì vậy mà họ bỏ qua rất nhiều cơ hội tốt, ôm ấp rất nhiều lý tưởng đẹp.

Cơ hội tốt thoắt cái qua đi, người do dự thiếu quyết đoán sẽ rất khó nắm bắt được nó.

Sấm rền gió cuốn (ví như việc chấp hành mệnh lệnh một cách nghiêm chỉnh và nhanh chóng) sẽ khó tránh khỏi sai sót, nhưng còn tốt hơn là chuyện gì cũng không dám làm.

Waters nói rằng: nếu một người cứ lưỡng lự giữa hai sự việc, cứ do dự không biết nên làm việc nào trước, thì họ sẽ không làm được việc gì cả. Nếu một người vốn đã đưa ra quyết định, nhưng khi nghe ý kiến phản đối của bạn bè lại bị dao động do dự, những người như vậy nhất định là người có cá tính mềm yếu, không có chủ kiến, họ sẽ không làm được bất cứ việc gì cho dù là những chuyện lớn quan trọng hay những chuyện nhỏ nhặt thì cũng không ngoại lệ. Đối với một việc nào đó, anh ta thà giẫm chân tại chỗ hoặc nhất quyết lùi lại chứ không chịu tích cực tiến lên. Trên thực tế, chỉ có loại người kiên định mới có thể thành công - trước hết họ học hỏi người khác một cách khéo léo, bàn bạc với mọi người, quyết định dứt khoát, sau đó thực hiện quyết sách của mình với dũng khí không hề nhân nhượng, anh ta chưa từng bị khó khăn làm cho sợ hãi, nhưng khó khăn này sẽ làm cho những kẻ tầm thường nhăn mày nhíu mặt, thấy nguy chùn bước - người như vậy trong bất cứ hàng ngũ nào cũng sẽ tài giỏi xuất chúng.

Những người có tính lưỡng lự không quyết đoán, cho dù ở các phương diện khác có mạnh mẽ đến đâu, thì trong cuộc cạnh tranh sinh tồn sẽ luôn bị những người kiên định gạt sang một bên, vì người kiên định khi muốn làm gì thì lập tức làm ngay. Có thể nói, người có trí tuệ sáng suốt cũng không bằng người có khả năng phán đoán quả cảm.

Trong cuộc cạnh tranh, rất nhiều người phải chịu thất bại mà thoái lui, chỉ vì lưỡng lự kéo dài. Nhiều người đạt được thành công là do họ dám mạo hiểm trong thời khắc quan trọng, nhanh chóng đưa ra quyết định mà trở nên giàu có.

Tri giả nói: để hình thành cá tính quyết đoán cho một người, việc làm quan trọng nhất chính là rèn luyện đạo đức và ý chí trong quá trình phát triển. Đối với một người mà nói, nếu đôi lúc có đưa ra quyết định sai lầm thì vẫn tốt hơn là không đưa ra được quyết định nào.

Có câu chuyện như sau: một người cha nọ định dùng tiền để chuộc hai người con trai bị địch bắt làm tù binh trong chiến tranh. Ông nguyện dùng tính mạng và số tiền của mình để cứu lấy con mình. Nhưng ông được biết, nếu dùng cách này thì chỉ có thể chuộc được một người thôi, ông muốn cứu người nào. Người cha hết mực yêu thương con này luôn hi vọng sẽ cứu được chúng, thậm chí phải trả giá bằng sinh mạng của mình, nhưng trong thời điểm quan trọng này, ông ấy không thể nào quyết định được sẽ cứu người nào và hy sinh người nào. Cứ như vậy, ông luôn ở trong tình trạng đau khổ tột cùng, kết quả hai người con của ông đều bị hành hình.

Nhanh chóng quyết định và quả cảm khác thường làm cho rất nhiều người thành công có thể vượt qua gian nguy khó khăn, còn lưỡng lự do dự trong thời khắc quan trọng dường như chỉ có thể mang lại hậu quả đáng tiếc mà thôi.